خواص عرق اترج
در این مطلب تلاش می‌کنیم شما را با خواص عرق اترج آشنا کنیم. بی‌تردید، همه می‌دانند که میوه‌ها و مرکباتی نظیر پرتقال، لیموشیرین، لیموترش و گریپ فروت سرشار از مواد مغذی، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که سلامت بدن را تامین می‌کنند. با این وجود، ممکن است کم‌تر کسی تا به حال اسم اترج را شنیده و با فواید آن آشنا باشد.
این میوه شگفت‌انگیز یکی از قدیمی‌ترین انواع مرکبات است که تاکنون به دست بشر کاشته شده و اغلب به روش پیوند زدن با سایر انواع مرکبات ترکیب می‌شود. با این حال، هنوز هم افرادی وجود دارند که تاکنون هرگز اسم این میوه بی‌نظیر، خوشمزه و مملو از ویتامین C را نشنیده‌اند.
اترج چیست؟
اترج، بالنگ یا ترنج یکی از انواع مرکبات است که دارای میوه‌هایی درشت با پوستی ضخیم و گوشتی است. این میوه معمولا از درخت یا درختچه‌‌هایی به طول 2.5 تا 4.5 متر به دست می‌آید. درخت اترج از شاخه‌هایی نامنظم، برگ‌های سبز روشن و رایحه‌ای لیمویی و دلپذیری برخوردار است. میوه اترج، پوستی بسیار ضخیم با بافتی چرمی داشته و در رنگ‌های متنوعی از سبز تا نارنجی دیده می‌شود.
اترج یا بالنگ دارای انواع مختلفی است. از این میان می‌توان به «دست بودا» اشاره کرد. این میوه خارق‌العاده که اغلب در چین رشد می‌کند، یکی از انواع اترج و از شاخه مرکبات بوده و به شکل دستی عجیب با انگشتانی بلند و غیرعادی است!
فواید عرق اترج
همان طور که پیش‌تر نیز گفته شد، برخورداری از مقادیر چشمگیر آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین C و مواد معدنی مختلف را می‌توان از جمله خواص عرق اترج به حساب آورد. این ماده حاوی ترکیبات گیاهی پیچیده‌ای به نام بیوفلاونوئیدها است. از انواع بیوفلاونوئیدهای موجود در بالنگ می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
- هسپریدین
- نارینژین
- هسپرتین
- نارینژنین
- لیمونن
- لینالیل استات
- لینالول
اترج از منابع سرشار پکتین به حساب می‌آید. پکتین نوعی فیبر گیاهی است که از توانایی بالایی برای جذب آب برخوردار بوده و به راحتی قابل هضم است. به لطف مواد مغذی موجود در اترج، این میوه خارق‌العاده و عرق آن از مزایای بالقوه فراوانی برخوردار هستند. چنان که کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و تقویت سیستم ایمنی بدن را می‌توان از اصلی‌ترین خواص عرق اترج برشمرد.
عمده‌ترین خواص عرق اترج
از عمده‌ترین فواید عرق اترج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- کاهش التهاب
- کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان
- بهبود سلامت قلب
تقویت سیستم ایمنی بدن
همان طور که گفته شد، تقویت سیستم ایمنی بدن از مهم‌ترین خواص عرق اترج به شمار می‌آید. سیستم ایمنی در تامین سلامت کلی بدن نقش به سزایی را ایفا می‌کند. مقابله با انواع مهاجمان خارجی و عوامل بیماری‌زا نظیر باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های مضر از اصلی‌ترین وظایف دستگاه ایمنی بدن است. مصرف مقادیر اندک عرق اترج می‌تواند در تامین ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های ضروری بدن تاثیرگذار باشد. براساس مطالعات، دریافت مقادیر کافی ویتامین C در روز می‌تواند علائم ناشی از سرماخوردگی را کاهش داده و مدت زمان عفونت دستگاه تنفسی را کوتاه کند.
همچنین، پیشگیری و بهبود بیماری‌هایی نظیر ذات‌الریه، مالاریا و اسهال را نیز می‌توان جزو خواص عرق اترج برشمرد. علاوه بر همه این‌ها، آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بالنگ می‌توانند به محافظت در برابر استرس اکسیداتیو کمک کرده و از آسیب سلول‌های ایمنی بدن جلوگیری کنند.
کاهش التهاب
کاهش التهاب هم از دیگر خواص عرق اترج به حساب می‌آید. التهاب در اصل، پاسخ طبیعی بدن در مقابل عفونت بوده و برای کمک به محافظت از بدن در برابر آن طراحی شده است. با این حال، التهاب مزمن می‌تواند آسیب‌هایی جدی را برای سلامت عمومی بدن به همراه داشته باشد. اعتقاد بر این است که این امر از عوامل ابتلا به بیماری‌های مزمن قلبی و سرطان به حساب می‌آید. تجمع رادیکال‌های آزاد زیان‌آور از مهم‌ترین دلایل بروز التهاب است که می‌تواند به سلول‌های بدن آسیب برساند.
اترج یا بالنگ نیز درست مانند سایر مرکبات دارای آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد و کاهش التهاب کمک می‌کنند. به علاوه، ویتامین C موجود در این میوه و عرق به دست آمده از آن از مهم‌ترین ریز مغذی‌هایی است که خواص آنتی‌اکسیدانی این میوه و فرآورده‌های آن را تامین کرده و باعث کاهش التهاب می‌شود.
کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان
مواد غذایی مصرفی از جنبه‌های مختلفی سلامت بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از این جمله می‌توان به احتمال پیشگیری از گسترش سرطان اشاره کرد. میوه اترج دارای ریز مغذی‌ها، کاروتنوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌های مهمی است که ممکن است در جلوگیری از ابتلا به سرطان مفید عمل کنند. براساس مطالعات، مصرف روزانه و مرتب مرکبات می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان کمک کند. بنابراین، پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان‌ها نظیر سرطان دستگاه گوارش، سرطان بخش فوقانی دستگاه تنفس و سرطان پستان را می‌توان در فهرست فواید عرق اترج گنجاند.
بهبود و تقویت سلامت قلب
این روزها، میلیون‌ها نفر از ساکنان زمین به انواع بیماری‌های قلبی مبتلا هستند. طبق آخرین گزارش‌ها، در حدود 31.5 درصد از کل آمار مرگ و میر جهان به مبتلایان این قبیل بیماری‌ها اختصاص دارد. تخمین زده می‌شود تا سال 2030 میلادی، 44 درصد از جمعیت ایالات متحده به یکی از انواع امراض قلبی دچار شوند.
براساس مطالعات، مصرف مقادیر قابل توجه مرکبات می‌تواند از تغییر شکل عضلات قلب جلوگیری کرده و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. با توجه به آن چه گفته شد، پیشگیری از ابتلا به امراض قلبی و کمک به بهبود آن نیز از خواص عرق اترج به حساب می‌آید.
آیا مرکباتی مانند اترج، یوزو، لیموترش زرد و لیموترش لایم از نظر خواص اصلی با یکدیگر تفاوت دارند؟
اترج، یوزو، لیموترش زرد و لیموترش لایم، همگی از انواع گوناگون مرکبات هستند. بنابراین، کلیه میوه‌جات مذکور از نظر خواص اصلی مشابه یکدیگر بوده و از ریز مغذی‌ها، املاح، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های یکسانی برخوردارند. با این حال، کلیه مرکبات یاد شده از شکل ظاهری، طعم و رایحه منحصر به فردی برخوردار بوده و همین امر باعث می‌شود که هر یک از آن‌ها برای تهیه خوراک‌ها، دمنوش‌ها و دسرهای خاصی کاربرد داشته باشند.
ویژگی‌های بهترین نوع اترج
امروزه، میوه و عرق اترج در اغلب فروشگاه‌های مواد غذایی در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد. توجه داشته باشید که برای بهره‌مندی از خواص عرق اترج لازم است بهترین انواع آن را از فروشگاه‌های آنلاین و سنتی معتبر خریداری کنید.
در هنگام خرید میوه اترج یا بالنگ هم باید تازگی آن را در نظر داشته باشید. میوه اترج تازه و مرغوب از عطر و بویی قوی برخوردار بوده و دارای بافتی مستحکم و در عین حال، ترد است. اترج رسیده و مرغوب کاملا زرد رنگ و درخشان است. سبز بودن این میوه نمایانگر آن است که به خوبی نرسیده و آماده مصرف نیست. از طرف دیگر، رنگ زرد تیره یا نارنجی علامت آن است که این میوه بیش از اندازه رسیده و به زودی ممکن است فاسد شود. میوه اترج تازه و رسیده را می‌توان به مدت سه هفته در یخچال نگه‌داری کرد
موارد مصرف اترج
همان طور که گفته شد، برخلاف سایر مرکبات، اترج یا بالنگ دارای پوستی بسیار ضخیم بوده و بخش داخلی، یعنی خود میوه آن بسیار کوچک است. همین امر باعث شده که پوست آن برای تهیه مربا و مارمالاد یا در تهیه نوعی دسر کاراملی شده مورد استفاده قرار بگیرد. مربای بالنگ همراه با نان و کره، خامه و ماست قابل مصرف بوده و طرفداران بسیار زیادی دارد. همچنین، از این مربای خوشمزه می‌توان در ساخت انواع شیرینی‌جات و کلوچه‌ها استفاده کرد. جالب است بدانید مربای اترج نیز از خواص درمانی بسیار زیادی برخوردار است و به عنوان مثال، در تسکین گلودرد کاربرد دارد.
از طرف دیگر، فواید عرق اترج نیز پیش‌تر مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین، تولید این نوع عرق گیاهی را نیز می‌توان از موارد مصرف میوه بالنگ برشمرد.
تاریخچه
میوه اترج از دیرباز و حتی بسیار پیش‌تر از سایر انواع مرکبات رشد و پرورش یافته و مورد توجه اقوام و گروه‌های مختلف قرار گرفته است. گفته می‌شود این میوه شگفت‌انگیز در اصل بومی هندوستان بوده و توسط راهبان بودایی به چین باستان منتقل شده است.
براساس شواهد تاریخی، بالنگ در ایران باستان و در ناحیه خلیج فارس نیز کشت می‌شده است. برخی بر این باورند که در پی شکست اسکندر مقدونی از امپراتوری پارس و عقب‌نشینی سپاهیان وی، بذر این میوه به غرب اروپا رسید و در آن جا گسترش یافت.
مورخان اعتقاد داشته‌اند، عطر خوش و بوی قدرتمند اترج در دفع حشرات موذی موثر بوده است. مرکبات و به ویژه اترج از جمله میوه‌هایی است که از اهمیت فرهنگی قابل توجهی برخوردار بوده و هنوز هم در مراسم سال نوی چینی‌ها و ژاپنی‌ها به عنوان نماد ثروت و خوشبختی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد احتیاط
تا این جا با فواید عرق اترج آشنا شدید. حالا نوبت آن است که موارد احتیاط استفاده از میوه بالنگ و عرق آن را نیز در نظر بگیرید. واقعیت این است که تعدادی از افراد به انواع مرکبات و فرآورده‌های آن حساسیت دارند. این قبیل حساسیت‌ها با نشانه‌هایی نظیر تورم، خارش، التهاب، کهیر، پوسته‌پوسته شدن و سرخی پوست همراه بوده و ممکن است با ایجاد عارضه‌هایی نظیر درماتیت تماسی توام باشد. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از علائم یاد شده، لازم است هر چه زودتر مصرف اترج و سایر مرکبات را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
با توجه به میزان قابل توجه قند موجود در میوه‌جات، توصیه می‌شود در هنگام مصرف جانب تعادل را رعایت کنید. در عین حال، به منظور برخورداری از انواع ویتامین‌ها و ترکیبات مفید، پیشنهاد می‌شود تنها به استفاده از یک نوع میوه خاص اکتفا نکرده و در رژیم غذایی خود سبزیجات و میوه‌جات متنوعی را مصرف کنید.
سخن نهایی
با توجه به خواص عرق اترج و توانایی آن در بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و تقویت سلامت قلب توصیه می‌کنیم مصرف این ماده را در برنامه غذایی روزانه خود گنجانده و از فواید شگفت‌انگیز آن بهره‌مند شوید.
حتما بخوانید خواص انواع عرقیات گیاهی