خواص عسل یونجه
خواص عسل یونجه توجه بسیاری از افراد را به این محصول جلب کرده است. عسل یونجه یکی از انواع گوناگون عسل طبیعی است که از جمع‌آوری شهد و گرده گل‌های زیبا و رنگارنگ یونجه به وسیله زنبور عسل به دست می‌آید. یونجه یک گیاه دو لپه‌ای و چند ساله است که غالبا با برخی گیاهان دیگر نظیر شبدر اشتباه گرفته می‌شود.
منشاء گیاه یونجه
گیاه یونجه عمدتا در مناطق شمالی و غربی ایالات متحده آمریکا رشد می‌کند. کالیفرنیا، آیداهو و مونتانا برخی از بزرگ‌ترین ایالت‌هایی هستند که این گیاه در آن‌ها پرورش داده می‌شود. طبیعی است که عسل یونجه نیز از عمده‌ترین تولیدات این مناطق به حساب می‌آید. اغلب زمین‌های زراعی مناطق جنوب شرقی آمریکا از خاک ضعیفی برخوردار بوده و بیماری‌های مرتبط با برگ و ریشه گیاهان در این مناطق به وفور دیده می‌شود. با این حال، در این بخش‌ها نیز می‌توان به پرورش یونجه پرداخت.
تولید جهانی یونجه
در سال 2009 میلادی، بیش از 30 میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی سراسر جهان به کاشت یونجه اختصاص یافت. در این میان، آمریکای شمالی با 11.9 هکتار زمین زیر کشت یونجه و با سهم 41 درصدی پرورش این گیاه از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان یونجه سراسر جهان در سال 2009 به حساب می‌آید.
سایر پرورش‌دهندگان جهانی یونجه عبارتند از:
- اروپا با تولید 25 درصدی در زمین‌هایی به وسعت 7.12 میلیون هکتار
- آمریکای جنوبی با تولید 23 درصدی در زمین‌هایی به وسعت 7 میلیون هکتار
- آسیا با تولید 8 درصدی در زمین‌هایی به وسعت 2و23 میلیون هکتار
- آفریقا و اقیانوسیه
زنبورها چگونه عسل یونجه را تولید می‌کنند؟
زنبورها ابتدا شهد گیاه یونجه را جمع‌آوری کرده و سپس آن را با آنزیم‌های موجود در بزاق خود ترکیب می‌کنند. این آنزیم‌ها از غدد بزاقی زنبورهای عسل ترشح شده و در کاهش میزان آب موجود در شهد و تبدیل آن به عسل تاثیرگذار هستند. بسیاری از خواص عسل یونجه حاصل همین فعل و انعالات است.
در مرحله بعد، زنبورها، عسل ابتدایی را در خانه‌های مومی کندو جاسازی کرده و با بر هم زدن مداوم بال‌های خود باقی‌مانده آب موجود در این ترکیب را تبخیر می‌کنند. پس از اتمام این فرآیند، محتوای آب به جا مانده در این ترکیب به 20 درصد کاهش می‌یابد. سپس، زنبورها هر یک از سلول‌های کندو را به خوبی مهر و موم کرده و روند کار را از سر می‌گیرند.
جالب است بدانید، در هنگام جمع‌آوری شهد و تولید عسل یونجه، زنبورها غالبا دچار عارضه‌ای به نام استرس پروتئین می‌شوند. این امر از کمبود ایزولوسین (isoleucine) موجود در گرده یونجه ناشی می‌شود. ایزولوسین یکی از اسیدهای آمینه ضروری در رژیم غذایی لارو زنبور عسل است. برای جلوگیری از این اتفاق، اغلب زنبورداران، مکمل‌های غذایی ویژه‌ای را در دسترس زنبورها قرار میدهند.>
بهترین نوع یونجه برای تولید عسل
برخی گل‌های یونجه تا جای ممکن بر روی ساقه‌ها باقی مانده و توسط کشاورزان برای خوراک دام برداشت نمی‌شوند. این گل‌های قدیمی، شهد بیش‌تری را در خود نگه‌داشته و بهترین نوع یونجه برای تولید عسل به حساب می‌آیند. در بسیاری از مناطق آمریکا، یونجه از اصلی‌ترین منابع تغذیه زنبورهای عسل محسوب می‌شوند. بنابراین، تعداد قابل توجهی از کشاورزان در همکاری مستقیم با زنبورداران، بخش‌های عمده‌ای از زمین‌های زیر کشت یونجه را برداشت نکرده و برای تولید عسل، دست نخورده نگه می‌دارند. در عوض، زنبورها نیز با فعالیت‌های خود به گرده افشانی هر چه بهتر این گیاه کمک می‌کنند. این قبیل مشارکت‌ها تضمینی برای موفقیت متقابل صنایع کشاورزی و زنبورداری است.
تهیه عسل یونجه و چالش‌های پیش روی زنبورها!
گلبرگ‌های بیضی شکل یونجه، اندام‌های موثر در تولید مثل و گرده گل را پوشش میدهند. گرده گل یونجه توسط غشاء نازکی مخفی شده است. این غشاء درست مانند فنر عمل کرده و هنگام فرود آمدن زنبور عسل برای جمع‌آوری شهد به آن ضربه می‌زند. بنابراین، گردآوری شهد به منظور تولید عسل یونجه را می‌توان از بزرگ‌ترین چالش‌های زنبورها برای تولید عسل یونجه به حساب آورد. بدیهی است که این امر عمدتا برای زنبورهای جوان و بی‌تجربه اتفاق می‌افتد. زنبورهای مسن‌تر بدون نشستن بر روی گل، شهد را از شکاف کناری آن جمع‌آوری کرده و بر این مشکل غلبه می‌کنند.
خواص عسل یونجه
اصلی‌ترین خواص عسل یونجه عبارتند از:
- بهبود سوختگی و التیام زخم‌ها
براساس مطالعات، کمک به بهبود جراحات ناشی از سوختگی و التیام زخم‌ها را می‌توان یکی از خواص عسل یونجه برشمرد.
- کمک به بهبود اسهال و مشکلات ناشی از آن
براساس مطالعات انجام شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست‌فناوری (NCBI)، کاهش مدت و شدت اسهال از خواص عسل یونجه به حساب می‌آید.
- جلوگیری از ریفلاکس معده
تحقیقات نشان داده‌اند، مصرف عسل طبیعی پوشش نازک و موثری را بر روی غشاء معده و مری ایجاد کرده و جریان رو به بالا و برگشتی اسید معده را کاهش می‌دهد.
- مقابله با انواع عفونت‌ها
براساس یافته‌های علمی، عسل یونجه حاوی پروتئینی به نام defensin-1 است که می‌تواند با بسیاری از انواع باکتری‌ها و عفونت‌های ناشی از آن‌ها مقابله کند. بنابراین، مقابله با طیف گسترده‌ای از عفونت‌ها نیز از خواص عسل یونجه و سایر انواع عسل طبیعی است.
- تسکین علائم سرماخوردگی و بهبود سرفه
شواهد حاکی از آن است که مصرف انواع عسل طبیعی و به ویژه عسل یونجه به تسکین علائم سرماخوردگی و بهبود سرفه کمک می‌کند. تا جایی که سازمان بهداشت جهانی (WHO) عسل را به عنوان داروی طبیعی سرفه توصیه می‌کند.
حتما بخوانید درمان انواع سرفه
- منبع سرشار آنتی‌اکسیدان‌ها
عسل خام با کیفیت حاوی مقادیر قابل توجهی از آنتی‌اکسیدان‌های مفید و ترکیبات فنلی نظیر فلاونوئیدها و اسیدهای ارگانیک است.
- کاهش تری‌گلیسیرید خون
گلیسیریدها با مقاومت به انسولین در ارتباط بوده و از اصلی‌ترین عوامل ابتلا به دیابت نوع 2 به حساب می‌آیند. براساس مطالعات، مصرف منظم و متعادل عسل یونجه خام و طبیعی و جایگزین کردن آن با شکر تصفیه شده علاوه بر پایین آوردن سطح تری‌گلیسیرید خون می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 موثر باشد.
مقایسه خواص عسل یونجه با عسل مصنوعی
عسل یونجه از طعمی عالی و وانیلی برخوردار بوده و از خواصی عالی برخوردار است. این در حالی است که عسل مصنوعی علاوه بر طعم متفاوت، فاقد فواید اساسی ذکر شده است. این امر، عمدتا از فرایند پاستوریزه کردن عسل ناشی می‌شود. در طول این روند، بسیاری از عناصر ضد باکتریایی و فعال موجود در عسل یونجه از بین می‌روند.
خواص عسل یونجه و توانایی ضد عفونی کنندگی آن
عسل یونجه حاوی مقادیر قابل توجهی از آنتی‌اکسیدان‌ها و فلاونوئیدها است. وجود این ترکیبات، عسل طبیعی را به یک ماده ضد عفونی کننده قوی تبدیل می‌کند. خواص عسل یونجه و توانایی آن در از بین بردن باکتری‌های مضر موجب می‌شود این محصول به عنوان یکی از بهترین درمان‌های موضعی برای التیام جراحات و زخم‌ها به حساب آید.
از طرف دیگر، عسل یونجه قادر است میزان قابل توجهی آب را به خود جذب کند. این امر، خواص مرطوب کنندگی عسل را توجیه می‌کند. گلوکز اکسید (Glucose oxidase) موجود در عسل، فرآیند تولید هیدروژن پراکسید (hydrogen peroxide) را تسریع می‌کند. هیدروژن پراکسید طبیعی تولید شده از قابلیت ضد عفونی کنندگی و ضد باکتریایی قوی برخوردار است.
موارد منع مصرف عسل یونجه
افرادی که به گیاه یونجه یا گرده زنبور عسل حساسیت دارند به طور جدی باید از مصرف عسل یونجه خودداری کنند. در عین حال، مصرف عسل برای نوزادان زیر یک سال به طور کلی منع شده است. این امر ناشی از وجود باکتری خاصی است که می‌تواند دستگاه گوارش رشد نیافته کودک را تحت تاثیر خود قرار داده و عملکرد به شدت مخربی داشته باشد. از آن جا که این باکتری ممکن است از طریق مادر به جنین انتقال یابد، مصرف عسل برای بانوان باردار یا مادران شیرده نیز منع شده است.
سخن آخر
بسیاری از زنبورداران به منظور برداشت زودهنگام عسل، برخی مواد قندی را در دسترس زنبورها قرار می‌‌هند. طبیعی است که عسل تولید شده از این طریق، حاوی مواد ریز مغذی مفید نخواهد بود. این امر، بسیاری از خواص یونجه را تحت تاثیر خود قرار می‌‌هد. در صنعت زنبورداری، زنبورهای عسل به طور خاص برای افزایش بهره‌وری پرورش می‌یابند. این موضوع، مشکلات بسیار زیادی را برای کلونی‌های زنبور عسل ایجاد می‌کند. از این‌ها گذشته، تعدادی از زنبورداران برای جلوگیری از عزیمت ملکه زنبور، بال‌های آن را می‌بندند. مجموعه فعالیت‌ها و عوامل یاد شده، دوستداران محیط زیست و وگان‌ها را بر آن داشته تا عسل یونجه و سایر انواع عسل را به عنوان محصولی غیر وگان شناسایی کنند. بدیهی است که در این میان، افرادی هم وجود دارند که هیچ یک از رفتارهای یاد شده را انجام نداده و محصولی کاملا طبیعی و دوستدار محیط زیست را ارائه میدهند.
مقاله پیشنهادی آشنایی با خواص عسل و فواید باورنکردنی آن