خواص واقعی روغن سیاه دانه و طریقه مصرف آن
- سیاه دانه چیست؟
- 10 خاصیت سیاه دانه
- ارزش غذایی روغن سیاه دانه
- سیاه دانه برای لاغری
- روغن سیاه دانه برای پوست
- روغن سیاه دانه برای پوست
- سیاه دانه برای مو
- خواص سياه دانه
- طرز تهیه روغن سیاه دانه در منزل
- عوارض سیاه دانه
روغن سیاه به انگلیسی Black Seed Oil دانه حاوی آنتی اکسیدان است، می‌تواند برای سلامت پوست و مو مفید باشد و به کاهش التهاب و لاغری کمک کند. روغن سیاه دانه یک ماده گیاهی است که از گیاه سیاهدانه (به انگلیسی Nigella Seeds) که بومی اروپای شرقی و آسیای غربی است به دست می‌آید.
روغن سیاه دانه که به دلیل خواص دارویی قوی خود شناخته شده است، یک داروی طبیعی است که مردم برای درمان طیفی گسترده از بیماری ها از آن استفاده می‌کنند، از جمله:
- سردرد
- کمر درد
- فشار خون بالا
- عفونت ها
- التهاب
سیاه دانه چیست؟
سیاه دانه بومی جنوب اروپا، خاورمیانه و جنوب غربی آسیا است و با نام‌های متفاوتی نظیر سیاه دانه، گل رازیانه و گشنیز رومی نیز شناخته می‌شود. دانه‌های ریز این گیاه سرشار از مواد روغنی بی‌نظیری است. این روزها، روغن سیاه دانه را می‌توان در قالب کپسول در اغلب فروشگاه‌های محلی و آنلاین پیدا کرد. روغن و دانه‌های خام یا برشته سیاه دانه برای مصارف دارویی یا صرفا به صورت خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مطلب، قصد داریم فواید سیاه دانه و موارد مصرف روغن سیاه دانه را با شما به اشتراک بگذاریم. پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید. خواص عسل سیاه دانه را می‌توانید در مطلبی دیگر بخوانید.
10 خاصیت سیاه دانه چیست؟
- کمک به کاهش آکنه
- کمک به درمان پسوریازیس
- ترمیم زخم
- بهبود سلامت مو
- کمک به درمان برص (به انگلیسی ویتیلیگو)
- به کاهش التهاب کمک کند
- حمایت از کاهش وزن
- برای کنترل قند خون مفید است
- کمک به کاهش اگزما
- به کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک کمک می‌کند
ارزش غذایی روغن سیاه دانه
مطالعات نشان می‌‌دهند، یک قاشق چایخوری روغن سیاه دانه علاوه بر برخورداری از حجم بسیار بالای ترکیبات فعالی نظیر تیموکینون، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد ضد التهابی، حاوی 45 کالری انرژی و 5 گرم چربی است. همچنین، این ماده منبع سرشار عناصر زیر به حساب می‌آید:
- کلسیم
- آهن
- روی
- مس
- تیامین
- نیاسین
- فسفر
- اسید فولیک
سیاه دانه برای لاغری
کاهش وزن خاصیت سیاه دانه است. براساس تحقیقات، استفاده از مکمل‌های حاوی روغن سیاه دانه به شکل قابل توجهی در مبارزه با چاقی و کاهش شاخص توده بدنی موثر بوده و از این طریق به ارتقا و تامین سلامت عمومی بدن کمک می‌کند. بنابراین، کمک به لاغری را می‌توان از مهم‌ترین خواص سیاه دانه برشمرد.
بیشتر بخوانید: خواص سیاه دانه برای لاغری
روغن سیاه دانه برای پوست
مقابله با مشکلات پوستی مانند خارش، خشکی و التهاب از خواص روغن سیاه دانه برای پوست است. چندین مطالعه نشان دادند که روغن سیاه دانه می‌تواند علائم اگزما را کاهش دهد، یک بیماری پوستی که با خشکی و خارش پوست شناخته می‌شود.
یک مطالعه کوچک در سال 2012 نشان داد که روغن سیاه دانه به اندازه کرم بتامتازون، در کاهش شدت اگزمای دست مفید است. روغن سیاه دانه اگر به صورت موضعی دو بار در روز به مدت 4 هفته استفاده شود، موثر است.
روغن سیاه دانه می‌تواند به درمان پسوریازیس کمک کند. پسوریازیس نوعی بیماری پوستی خود ایمنی شایع است که می‌تواند موجب خارش و التهابات دردناک شود. هرچند تحقیقات علمی محدودی در مورد اثرات روغن سیاه دانه بر علائم پسوریازیس در انسان وجود دارد. اما مطالعات حیوانی معتبر نشان می‌دهد که مصرف موضعی روغن سیاه دانه می‌تواند التهاب و سایر علائم پسوریازیس را کاهش دهد.
سیاه دانه برای جوش صورت
روغن سیاه دانه برای صورت مفید است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که روغن سیاه دانه می‌تواند برای جوش صورت و آکنه مفید باشد. این ممکن است به دلیل خواص ضد میکروبی و ضد التهابی مرتبط با روغن سیاه دانه باشد.
یک مطالعه نشان داد که استفاده از ژل موضعی ساخته شده با عصاره سیاه دانه دو بار در روز به مدت 60 روز شدت جوش صورت را تا 78 درصد کاهش می‌دهد.
سیاه دانه برای مو
روغن سیاه دانه به دلیل برخورداری از خواص ضد التهابی و ضد میکروبی یکی از بهترین موادی است که به تقویت سلامت مو، کاهش شوره سر و موخوره و همچنین، بهبود مشکلات پوستی نظیر آکنه، اگزما، پسوریازیس و خشکی پوست کمک می‌کند.
خواص سياه دانه
روغن سیاه دانه برای زیبایی، لاغری، پوست و مو نیز کاربرد دارد. از موارد مصرف روغن سیاه دانه برای سلامتی می‌توان به مقابله با التهاب، کاهش قند خون، کنترل کلسترول و فشار خون و بهبود آسم اشاره کرد. در ادامه مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین خواص سیاهدانه و فواید و مضرات روغن سیاه دانه برای مو را بخوانید.
درمان فشار خون بالا با سیاه دانه
تنظیم کلسترول و فشار خون از فواید سیاه دانه است. فشار خون و بالا بودن میزان کلسترول بد (LDL) از مهم‌ترین عواملی بوجود آورنده بیماری‌های قلبی عروقی به حساب می‌آیند. تحقیقات انجام شده، خواص سیاه دانه و تاثیر آن را بر کاهش سطح کلسترول و تنظیم فشار خون تایید کرده‌اند.
مبارزه با دیابت
بیماری دیابت و بالا بودن مداوم میزان قند خون از اصلی‌ترین عوامل موثر در بروز بیماری‌های کلیه، سکته و امراض چشم است. براساس مطالعات، استفاده از کپسول‌های حاوی پودر سیاه دانه یا روغن آن در کاهش میزان هموگلوبین A1c و قند خون ناشتا تاثیرگذار بوده و از این طریق با بیماری دیابت نوع 2 و عوارض جانبی ناشی از آن مقابله می‌کند.
مقابله با التهاب
مقابله با التهاب را می‌توان از اصلی‌ترین فواید سیاه دانه برشمرد. این ماده خوراکی با برخورداری از حجم قابل توجهی ترکیبات ضد التهابی، ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدان‌های فراوان در کاهش میزان التهاب موجود در بدن تاثیرگذار بوده و از این طریق به تامین سلامت عمومی آن کمک می‌کند.
درمان آسم
آسم یک بیماری مزمن است که موجب ایجاد التهاب در دیواره دستگاه تنفسی و انقباض در ماهیچه‌های آن شده و از این طریق، نفس کشیدن را برای فرد دشوار می‌کند. روغن سیاه دانه به دلیل برخورداری از خواص ضد التهابی، آنتی‌اکسیدان‌های فراوان و مقدار قابل توجهی تیموکینون (Thymoquinone) با این التهابات مقابله کرده و موجب رفع انقباضات عضلانی در ناحیه تنفسی می‌شود.
مقابله با سندروم متابولیک
فواید سیاه دانه در مقابله با التهاب، کاهش فشار خون، تنظیم میزان کلسترول، کنترل سطح قند خون و کمک به لاغری از مهم‌ترین عواملی است که به مقابله با سندروم متابولیک کمک می‌کند. سندروم متابولیک یکی از خطرناک‌ترین عوارضی است که با رسوب چربی در دیواره رگ‌های خونی مرتبط بوده و موجب بروز بیماری قلبی کرونری منجر به سکته می‌شود.
مقابله با بیماری‌های خود ایمنی
براساس مطالعات، تیموکینون و سایر ترکیبات فعال موجود در سیاه دانه به شکل قابل توجهی در بهبود بیماری‌های خود ایمنی و کاهش عوارض جانبی ناشی از آن تاثیرگذارند. این بیماری در اثر اشتباه دستگاه ایمنی بدن در شناسایی عوامل خارجی و حمله به بافت‌هایی نظیر گلبول‌های قرمز خون، رگ‌ها، غده تیروئید، پوست و سایر اندام‌های بدن بروز می‌کند.
بهبود سلامت مغز
روغن سیاه دانه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از عملکرد رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. خواص سیاهدانه در تامین سلامت سلول‌های مغز تا اندازه زیادی از وجود آنتی‌اکسیدان‌ها و همچنین، ماده‌ای به نام تیموکینون (Thymoquinone) ناشی می‌شود. این ترکیب شیمیایی از اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی بسیار قوی برخوردار بوده و به تامین سلامت مغز، جلوگیری از بروز بیماری‌های نظیر آلزایمر و پارکینسون و همچنین، درمان برخی از انواع سرطان کمک می‌کند.
طرز تهیه روغن سیاه دانه در منزل
برای تهیه روغن سیاه دانه در خانه یک فنجان دانه استفاده کنید، اطمینان حاصل کنید که دانه ها تمیز و عاری از ناخالصی هستند.
- آسیاب کردن دانه ها: دانه ها را با استفاده از هاون یا آسیاب به پودر ریز خرد کنید. این کار به آزاد شدن روغن دانه ها کمک می کند.
- با روغن زیتون مخلوط کنید: روغن حامل مورد علاقه خود (مثلا روغن زیتون) را در یک ظرف شیشه ای حاوی دانه های سیاه دانه پودر شده بریزید. نسبت دانه به روغن باید حدود یک به پنج باشد. درب شیشه را محکم ببندید.
- گرم کردن: شیشه محکم بسته شده را در مکانی گرم و آفتابی به مدت دو تا سه هفته نگه دارید. هر روز، شیشه را به آرامی تکان دهید تا تزریق یکنواخت تضمین شود. مواد سالم از دانه ها در نهایت از روغن استخراج می‌شوند.
- روغن را صاف کنید و نگهداری کنید: بعد از دو تا سه هفته، روغن را با استفاده از پارچه تمیز یا صافی مشبک به یک بطری شیشه ای تیره منتقل کنید. تا جایی که می‌توانید روغن دانه ها را خارج کنید.
- نگهداری روغن سیاه دانه: روغن سیاه دانه خود را دور از نور مستقیم خورشید و در مکانی خنک و تاریک نگهداری کنید. روغن سیاه دانه ماندگاری یک ساله دارد.
عوارض سیاه دانه
اکنون، زمان آن است که درباره مضرات سیاه دانه آن نیز بیشتر بدانید. براساس مطالعات انجام شده، مصرف مقادیر اندک سیاه دانه و روغن آن برای اغلب انسان‌ها بی‌خطر است. با این حال، برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی خفیفی را تجربه کنند. از این میان، می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- بروز برخی از مشکلات گوارشی نظیر حالت تهوع و نفخ
- تداخل دارویی
آیا مصرف روزانه روغن سیاه دانه مشکلی ندارد؟
روغن سیاه دانه زمانی که در مقادیر کم مصرف شود، مانند زمانی که در آشپزی استفاده می‌شود، یا زمانی که به عنوان مکمل برای کمتر از 3 ماه مصرف شود، احتمالاً بی خطر است. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد ایمنی مصرف آن در مقادیر بیشتر و مصرف آن برای مدت طولانی‌تر هنوز مورد نیاز است. بهتر است قبل از مصرف مکمل با پزشک صحبت کنید. در صورتی که باردار هستید یا دارای بیماری های زمینه ای خاصی هستید، از مصرف روغن سیاه دانه خودداری کنید.
روغن سیاه دانه برای چی خوبه؟
روغن سیاه دانه حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی است که ممکن است دارای اثرات مفیدی برای سلامتی، مانند کاهش التهاب و حمایت از کنترل قند خون، از جمله فواید دیگر باشد.
سخن آخر
با توجه به آن‌چه گفته شد، خواص سیاهدانه بی‌شمار است. با این حال، این ماده طبیعی با اثرگذاری بر متابولیسم بدن ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. بنابراین، پیش از مصرف سیاه دانه و سایر ترکیبات طبیعی لازم است با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: انواع عرقیات گیاهی