درمان خارش پوست با طب سنتی

مطالب بلاگ(blog.salehianasil.com) صرفا اطلاعات عمومی است و هرگز جایگزین توصیه پزشک متخصص نیست. قبل از انجام هر اقدامی برای تشخیص و درمان مشکل یا بیماری خود حتما با یک پزشک متخصص ملاقات و از توصیه های او پیروی کنید.

خارش، یک احساس ذهنی است که گاهی همراه با سوزش و حتی درد همراه است. خارش یکی از علائم شایع در بیماری‌های پوستی است. همچنین در بعضی بیماری‌ها مثل بیماری‌های کبدی، کلیوی، دیابت، تیروئید، اضطراب و افسردگی، بیماری‌های عفونی و حتی در بعضی سرطان‌ها خارش دیده می‌شود. بخصوص اگر خارش همراه با کم خونی و یا کاهش وزن باشد، باید به فکر بدخیمی‌ها بود. خارش می‌تواند در حاملگی و دوران پس از یائسگی نیز دیده شود. همچنین عوارض بعضی از داروها می‌تواند خارش باشد. خیلی از افراد مسن خارش را تجربه می‌کنند. در افراد مسن یکی از علل شایع خارش، خشکی پوست است. بعضی افراد در برخورد با هوای سرد و یا خوردن بعضی مواد غذایی خارش پیدا می‌کنند. شدت خارش در بیماران متفاوت است و می‌تواند خفیف تا شدید باشد. گاهی خارش به قدری شدید است که باعث اختلال در کمیت و کیفیت خواب می‌شود. اختلال در خواب خود می‌تواند باعث بروز و یا تشدید بیماری‌های دیگر در فرد مبتلا به خارش شود. خارش در بیماری‌های پوستی از همه بیماری‌های دیگر شایعتر است ولی بهر حال بیمار باید از نظرسایر بیماری‌ها مورد بررسی قرار گیرد (بخصوص در موارد خارش مزمن یعنی خارشی که بیشتر از شش ماه طول کشیده است).

شایعترین علت خارش پوست، خشکی پوست است. خارش باعث می‌شود که فرد خود را بخاراند. خاراندن پوست باعث آزاد شدن موادی در بدن می‌شود که باعث تشدید خارش خواهد شد. و از طرفی خاراندن باعث خراشیدگی پوست می‌شود و این سیکل معیوب ادامه خواهد داشت. و در نهایت ممکن است پوست ضخیم شود، تغییر رنگ دهد و یا التهاب پیدا کند.

علل خارش از نظر طب سنتی:

کمیت و کیفیت نامناسب غذا مانند پرخوری، درهم خوری، عدم ترتیب غذایی، استفاده زیاد از غذاهای فست فودی و کنسروی، استفاده نابجا از ادویه‌های گرم، داشتن سوء هاضمه، عدم رعایت آداب غذایی مثلا فرد همراه با غذای خود، آب، سالاد یا ماست بخورد و یا غذا را تند تند بخورد و خوب نجَوَد. همچنین در سنین بالا خارش می‌تواند وجود داشته باشد (به علت خشکی پوست یا سوء مزاج). یکی از راه‌های دفع مواد زائد، پوست است. بنابراین در اثر بسته شدن منافذ پوستی می‌توان انتظار خارش را داشت. شایع‌ترین علت بسته شدن منافذ پوستی، عدم رعایت بهداشت فردی و دیرحمام کردن است. همچنین وجود سوء مزاج دربدن فرد باعث بیماری‌هایی (مثل بیماری‌های کبدی، کلیوی، بیماری‌های روحی- روانی، سرطان و ...) می‌شود که خارش می‌تواند یکی از علائم همراه این بیماری‌ها باشد.

درمان:

در طب سنتی سرمنشا تمام بیماری‌ها، معده است. بنابراین برای درمان بیماری‌ها اولین گام اصلاح وضعیت گوارش است. حل این مشکل از طریق رعایت آداب غدایی از طرف بیمار(عدم پرخوری و درهم خوری و بدخوری) و همچنین درمان دارویی توسط پزشک است.

در کنار اصلاح وضعیت گوارشی باید سوء مزاج احتمالی در معده و یا سایر اعضای بدن نیز برطرف شود. همانطور که قبلا گفته شد، دربعضی بیماری‌های ناشی از سوء مزاج، خارش وجود دارد. بنابراین با اصلاح سوء مزاج، خارش نیزکنترل خواهد شد. از طرف دیگر همراه با درمان‌های سیستمیک، استفاده از درمان‌های موضعی بسیار کمک کننده خواهد بود. با توجه به اینکه خشکی پوست بخصوص در فصول سرد سال یکی از علل شایع خارش است، روغن مالی بدن با استفاده از روغن‌های مناسب مزاج فرد و بیماری، مثل روغن بادام شیرین و یا روغن کدو راهکار مناسبی خواهد بود. اصلاح وضعیت خواب و درمان مشکلات روحی و روانی که می‌تواند باعث بروز و یا تشدید خارش شود نیز باید مد نظر قرارگیرد. دفع مواد زائد از بدن به طریق مدفوع و یا ورزش نیز می‌تواند به کاهش خارش کمک کند. بنابراین افراد مبتلا به خارش حتی المقدور نباید یبوست داشته باشند.

علاوه بر موارد فوق توصیه‌های زیر را بهتر است رعایت کنید: بر خاراندن بدن خود صبر کنید. خاراندن باعث احساس لذت می‌شود ولی با خاراندن خود، بدنتان را وارد سیکل معیوبی می‌کنید که رهایی از آن سخت است. از آب خیلی گرم یا خیلی سرد برای شستشو استفاده نکنید، ازمواد شوینده حاوی گلیسرین یا شیر و بادام استفاده کنید. دیر به دیر حمام نروید و هرچند وقت یکبار کیسه بکشید ولی بلافاصله بعد از شستشو پوست خود را با روغن های مناسب چرب کنید (پوست خود را در کمتر از دو دقیقه بعد از شستشو با روغن‌هایی مثل بادام شیرین و کدو چرب کنید)، بهتر است جنس لباس‌تان از کتان باشد تا پوست‌تان کمتر در معرض تحریک قرار گیرد. دمای اتاق‌تان متعادل باشد. هوای گرم یا سرد اتاق هر دو عامل تحریک خارش است. مطمئن باشید که در منزل‌ موجودات موذی مثل مایت وجود ندارد. ساعت خواب خود را تنظیم کنید (دیر نخوابید، اگر کمیت و کیفیت خواب‌تان مشکل دارد با مراجعه به پزشک‌ معالج خود در صدد رفع آن باشید). از استرس و حساسیت‌های بی‌جا بکاهید (عوامل روحی به سرعت بر بیماری‌های جسمی اثر می‌گذارند. خیلی از بیماران در هنگام مراجعه به مطب اظهار می‌کنند که با استرس بلافاصله دچار خارش می‌شوند). یبوست نداشته باشید. اگر خانم هستید و دوره قاعدگی شما منظم نیست، پیگیر درمان خود باشید. توجه داشته باشید که عادت ماهیانه مانند دفع گوارشی یکی از راه‌‌های دفع مواد زائد از بدن است. خارش می‌تواند یکی از علائم انباشت مواد زائد در بدن باشد. بیماری‌های زمینه‌ای خود را درمان کنید.

همان‌طور که قبلا اشاره شد در بعضی بیماری‌های سیستمیک خارش یکی از علائم همراه است. حتی‌المقدور ورزش کنید اما مراقب باشید که محل ورزش، دمای متعادل داشته باشد. در ضمن نوع ورزش شما با نوع مزاج‌تان باید متناسب باشد. از مصرف ادویه‌های گرم و یا دمنوش‌های خیلی گرم و هچنین از شیرینی‌ها، تندی‌ها، شوری‌ها، ترشی‌ها، چیزهای حاوی مواد نگه‌دارنده، انواع سس‌ها، کیک و کلوچه (حتی خانگی)، غذاهای خمیری و سنگین (پیتزا، لازانیا، ماکارونی و ...)، شکلات و سیر و پیازخام پرهیز کنید. رعایت پرهیزات غذایی متاسفانه سخت است اما لازم است بدانید که برای درمان بیماری‌تان، اولین قدم است. اگر عادات غذایی بدی دارید سعی کنید به مرور زمان آن‌ را اصلاح کنید. برای رسیدن به این هدف افزایش شناخت و بالا بردن سطح آگاهی‌ از مسئله مسلما کمک شایانی به اصلاح سبک زندگی‌تان خواهد کرد. به عبارت دیگر با تغییر باورِ خود گام مهمی را در درمان بیماری بر خواهید داشت. با کمی تغییر در انتخاب مواد غدایی به درمان خود کمک کنید. از خوردن شربت لیمو، سکنجبین، انار و شیر(بخصوص در سالمندان) غافل نشوید. همچنین خوردن غذاهای حاوی کدو، اسفناج، ماش، کاهو و بادام کمک کننده است. هرچند وقت یکبار از ماساژ بدن جهت کاهش خارش، بهره ببرید. بقیه درمان را به پزشک خود بسپارید و از خوددرمانی بپرهیزید. درمان هرفرد کاملا اختصاصی است و بر اساس مزاج بیمار، بیماری‌های همراه و علائمی که دارد متفاوت است. گاهی لازم است در کنار درمان‌های دارویی از حجامت، فصد و یا زالو بنا بر صلاحدید پزشک متخصص طب سنتی در درمان خارش استفاده شود